Yazılım ve Özgür Yazılım Nedir ?

Yazılım Nedir ?

Bir bilgisayarda veya sistemlerde donanımları yönetmek için donanımlar üzerinde elektronik olarak saklanan bilgisayar programları veya verilerin tümüne yazılım denir

Yazılımların Çalışma Sistemi

Normalde biz bilgisayar yazılımları Kaynak Koddan direk okuyor zannederdik fakat bilgisayar bir yazılımı okurken yazılımı Kaynak Koddan Derlenmiş Koda çevirir ve sonra derlenmiş kodu okur.

Bilgisayar yazılımı Kaynak Koddan Derlenmiş Koda Çevirebilir.

Fakat yazılımı Derlenmiş Koddan Kaynak Koda çeviremez.

 

   

Yani herhangi bir dilde yazdığımız programı kaynak koddan derlenmiş koda çevirdiğimizde yazılımın üzerinde herhangi bir değişiklik yapamayız ve derlenmiş koddan kaynak koda geri çeviremeyiz.

Not: Herhangi bir dilde yazdığımız bir yazılımı derlenmiş koda çevirdiğimizde yazılım üzerinde herhangi bir değişiklik yapamayız derlenmiş kod buna izin vermez. Aynı zamanda yazılımı derlenmiş koda çevirdikten sonra tekrar kaynak koda çeviremeyiz. Bu sebeple de yazdığımız bir yazılımın üzerine eklemeler ve değişiklikler yapamıyoruz yani yazılımımızı geliştiremiyoruz. Yazılımımızı geliştirmek istersek mecburen yazılımı tekrardan baştan yazmak zorunda kalıyoruz.

Bir yazılım alırken ne alıyoruz ?

Bir yazılım şirketinde ihtiyacınız olan bir yazılımı alırken bize verilen yazılım derlenmiş kod şeklindedir. Yani aldığımız yazılımı değiştiremeyiz, tekrar yükleyemeyiz ve dağıtamayız. Aldığımız yazılımda birde kullanım hakları(Lisans) vardır.   Bu haklar aldığımız yazılıma ve yazılımın şirketinin belirlediği kurallara göre değişir. Bu kullanım haklarının dışına çıkamayız.

GNU Projesi

Yazılımlar 1976 yılında ABD’nin telif hakları yasası ile kısıtlanmaya başlanmıştır.

1983 yılında MIT’de çalışan  Richard M. Stallman öncülüğünde GNU Projesi başlıyor ve yazılımın topluma ait olması yani özgür olması gerektiği savunuluyor.

Sonrasında ise GPL(Genel Kamu Lisansı) hazırlanılıyor.

1990’lı yılların başında özgür yazılımın çekirdek kısmı dışında bütün büyük parçaları tamamlanıyor.

1991 yılında duyurulan Linux çekirdeği duyuruluyor ve bir bütün oluşturuluyor.

Özgür Yazılım Nedir ?

Özgür yazılım adından da anlaşılacağı üzere özgür kullanım hakları kısıtlı olmayan bir yazılımdır.

Özgür yazılım herhangi bir amaç için yazılımı her zaman çalıştırma özgürlüğü sunar.

Özgür yazılım yazılımın nasıl çalışacağını kaynak kodundan öğrenerek onu değiştirme veya üzerine eklemelerde bulunma özgürlüğü sunar.

Özgür yazılım yazılımın kopyalarını dağıtma çoğaltma özgürlüğü sunar.

Özgür yazılım yazılımı geliştirme ve geliştirdiklerimizi yayınlama özgürlüğü sunar.

Özgür yazılım herkes tarafından serbest bir şekilde geliştirilebilmesiyle birlikte kaçak bir yazılımda değildir.  Yazılım geliştirildikten sonra kontrol edilir lisansı alınır ve yayınlanır.

Özgür Yazılım Nerelerde Kullanılır ?

Özgür yazılım genel olarak İşletim sistemi(Özellikler Linux Dağıtımlarında), Günlük hayatta kullanılan programlarda,  Bilimsel amaçlı programlarda, Eğitim amaçlı programlarda, Yazılım geliştirme amaçlı programlarda kullanılır.

Özgür Yazılımın Faydaları

Özgür yazılımın öğrenme, geliştirme, kullanma, daha hızlı bilimsel gelişim, beraber üretme kültürü, yazılım geliştiricilerin bilgisinin korunması, tek bir şirkete bağlı kalmamak, düşük maliyet gibi birçok faydaları vardır.

Özgür yazılım bizleri yapamazsın, değiştiremezsin, paylaşamazsın, kopyalayamazsın, gibi birçok yasaktan kurtarıyor ve bize kendi yazılımımızı kendi isteklerimize ve ihtiyaçlarımıza göre geliştirip paylaşabilme imkanı sağlıyor.